Klimaatangst
Omgaan met angst voor klimaatkwesties
De achteruitgang van onze leefomgeving, de snelheid waarmee het klimaat verandert, natuurrampen … Vanuit die kennis en ervaring kan een gevoel van angst opkomen. In dat geval spreken we van klimaatangst. Het is een fenomeen dat we niet mogen verwaarlozen, dat vraagt om toegankelijke acties en bovenal hoopvolle communicatie.
Wat is klimaatangst?
Klimaatangst verwijst naar een bedrukt gevoel over de achteruitgang van onze leefomgeving. Het vloeit voort uit de chronische angst voor milieurampen, veroorzaakt ontreddering en kan verlammend werken voor klimaatactie, zelfs bij mensen die gevolgen van de klimaatverandering niet aan den lijve ondervinden.
Hoe komt klimaatangst tot uiting?
Klimaatangst is een individuele ervaring die verschilt van persoon tot persoon, maar met terugkerende kenmerken. Zo spelen (sociale) media een grote rol. Deze media hebben een enorme impact op de jonge generaties, waarvan wordt uitgegaan dat zij het sterkst getroffen zullen worden door de klimaatcrisis. Media zoomen vaak in op de gevolgen van de ecologische achteruitgang en de politieke, economische en sociale gevolgen ervan. Zo neemt de vrees van jongeren voor de toekomst toe.
Sommige mensen voelen zich ook persoonlijk verantwoordelijk voor de klimaatverandering en krijgen schuldgevoelens over hun individuele impact op het klimaat. De druk om duurzaam gedrag te vertonen en de vrees om niet te voldoen, voeden hun angst. Deze angst neemt toe wanneer zij zich alleen, onbeduidend en geïsoleerd voelen of als ze stilstaan bij de omvang van de schade.
Tot slot kunnen mensen die een sterke emotionele band met de natuur hebben, diep geraakt worden door de vernietiging van ecosystemen die hen dierbaar zijn.
Waarom kunnen we klimaatangst niet negeren?
Klimaatangst is een onzichtbaar probleem dat de mentale gezondheid van miljoenen mensen beïnvloedt. Door klimaatangst te helpen verminderen, kunnen we hun stressniveau verlagen, welzijn verhogen en vooral opnieuw vertrouwen geven om in actie te komen en het verschil te maken.
Hoe kan je gevoelens van klimaatangst verminderen?
Klimaatangst is een emotionele reactie op klimaatkwesties. Gewoonweg feiten voorstellen of mensen informeren volstaan daarom niet om het te verhelpen. Klimaatangst vraagt om een aanpak waarbij je luistert naar mensen die hieronder lijden en hen au sérieux neemt.
Door ervoor te zorgen dat ze hun gevoel kunnen delen, kan je hun isolement doorbreken en het gemeenschapsgevoel versterken. Het is belangrijk om mensen met klimaatangst te laten merken dat hun aanwezigheid en stem zeker niet onopgemerkt blijven, en dat niemand alleen staat in de strijd tegen klimaatverandering. Je kan die boodschap illustreren met voorbeelden van geëngageerde mensen of groepen die opmerkelijke inspanningen leveren.
Daarnaast kan je klimaatangst terugdringen door een routine voor te stellen die focust op welzijn (via meditatie bijvoorbeeld) in combinatie met toegankelijke en impactvolle acties. Te ambitieuze doelstellingen vooropstellen werkt contraproductief. Alle kleine beetjes helpen en het feit dat ze in die kleine acties slagen, zal mensen met klimaatangst opnieuw vertrouwen geven in hun vermogen om het verschil te maken.
Hoe geef je mensen opnieuw hoop om ze aan te zetten tot klimaatactie?
Om klimaatangst te verminderen, moet je mensen de kracht geven om positieve verandering teweeg te brengen. Zet collectieve inspanningen in de kijker, toon de vooruitgang, haal negativiteit onderuit of gebruik ze als een drijvende kracht voor actie.
Om motivatie te boosten, is het cruciaal om je publiek onder te dompelen in een realistisch, duurzaam toekomstbeeld door middel van inspirerende beelden en verhalen. Het is belangrijk om te benadrukken dat die toekomst mogelijk is dankzij gezamenlijke klimaatacties.
We worden vaak gebombardeerd met informatie over de negatieve gevolgen van onze menselijke activiteiten op de biodiversiteit. Informatie over de impact van positieve acties is een stuk zeldzamer. Nochtans kan die informatie het gevoel van efficiëntie aanwakkeren en aantonen dat verandering haalbaar is.
Negatieve informatie lokt ook bezorgdheid en verdriet uit, wat angst kan voeden en de zin voor klimaatactie kan afzwakken. Geef daarom informatie mee die woede of optimisme oproept, twee krachtige emoties die volgens de wetenschap aanzetten tot klimaatactie.
Alle tools en inspiratie over dit thema
Klimaatangst
Omgaan met klimaatangst
Tools voor behandelaars van eco-emotie
Eco-angst en hoe ermee om te gaan
www.positive.news
Webinar effectieve klimaatcommunicatie
Klimaat in je klas
Klimaateducatie met impact & KLIMAX-tool