ZONNESTAD – ENERGENT
Hoe Oost-Vlaamse daken veranderen in duurzame energiebronnen
Zonnestad helpt sinds 2017 Oost-Vlamingen om zelf zonnestroom op te wekken, met onafhankelijk advies dat technische drempels wegneemt. Via campagnes en persoonlijke begeleiding maakt het project zonne-energie begrijpelijk, betaalbaar en aantrekkelijk voor iedereen met een geschikt dak.
Welke slimme actie nam je om klimaatactie te stimuleren?
Zonnestad wil zo veel mogelijk Oost-Vlamingen met een geschikt dak aanzetten om zelf zonnestroom op te wekken. Want waarom zou je je lamp laten branden op grijze stroom als het ook kan met de zon?
Omdat zonnepanelen installeren vaak gepaard gaat met technische begrippen als omvormers, hellingsgraden of monokristallijn, biedt Zonnestad eerst een onafhankelijk en persoonlijk zonne-advies aan. Zo maken burgers weloverwogen keuzes en worden ze niet overdonderd door aannemers of commerciële verkooppraatjes.
Via groepscampagnes, persoonlijk advies en creatieve acties maakt Zonnestad duurzame energie begrijpelijk, betaalbaar en persoonlijk relevant – en dat al sinds 2017.
Hoe deed je dat?
Zonnestad heeft doorheen de jaren verschillende campagnes uitgewerkt, met als bekendste:
De Solarware-avonden: Een originele knipoog naar de klassieke Tupperware-avonden: deelnemers nodigden buren uit voor een infoavond bij hen thuis. Een Zonnestad-vrijwilliger kwam langs om op menselijk tempo en in huiselijke sfeer uitleg te geven over zonnepanelen. Dat werkte verbindend en verhelderend.
Daarnaast werkte Zonnestad ook met:
- infopunten bij culturele events (zoals in de foyer van De Vooruit in Gent)
- flyeracties bij duurzame winkels
- online campagnes en simulators
- samenwerking met betrouwbare installateurs, of keuzevrijheid voor wie zelf een partner wil aanduiden
Door burgers eerst te informeren in hun eigen taal en context, verhoogt Zonnestad het vertrouwen én de kans op effectieve plaatsing. De aanpak maakt gebruik van sociale nabijheid, laagdrempelige setting, en persoonlijke begeleiding — allemaal bewezen gedragstechnieken.
Welke drempels moest je overwinnen bij je doelpubliek?
Zonnepanelen zijn aantrekkelijk, maar veel mensen haken af door:
- technische onduidelijkheid
- angst om verkeerde keuzes te maken
- wantrouwen tegenover commerciële partijen
- het gevoel dat “dat niets voor mij is”
Zonnestad doorbreekt die barrières met advies op maat, eerlijke uitleg en collectieve energie. De huiskamersessies in het bijzonder spelen in op het vertrouwen tussen buren en de kracht van een gedeelde leerervaring.
Framing als “normaal” gedrag (zoals koken of wassen met eigen zon), de mogelijkheid tot groepsaankoop, en de inschakeling van vertrouwde gezichten zorgen voor herkenning en actie.
Wat is het resultaat?
Sinds de start in 2017:
- 4.373 huishoudens kregen persoonlijk advies
- 1.708 huishoudens plaatsten zonnepanelen via Zonnestad
- Samen goed voor een besparing van 5.605 ton CO2
Daarnaast werd de aanpak van Zonnestad gekopieerd door 7 energiecoöperaties uit andere provincies, waardoor het project indirect nog veel meer impact genereerde.
Zonnestad toont aan dat technische klimaatactie ook persoonlijk, verbindend en schaalbaar kan zijn.
Lees Onder de Video wat de Jury vond van de genomineerde!
Meer weten over dit project? Check deze video.
Wat vond de jury?
- Duidelijke, indrukwekkende resultaten: hoge conversie van advies naar installatie
- De ‘Solarware’-avonden zijn een slimme, menselijke vertaling van complexe info, ingebed in sociaal vertrouwen
- De case mist nog wat verdieping in gedragsprincipes en systematiek om het tot een echte winnaar te maken
Drie jurytips om ZONNESTAD nog sterker te maken
- Versterk gedragsontwerp met standaardscenario’s en visuele keuzepaden
Veel mensen haken af door keuzestress. Help hen sneller beslissen met kant-en-klare, herkenbare trajecten: bijvoorbeeld “het meest gekozen pakket voor jouw daktype”
Voorbeeld: Energie voor Iedereen in Nederland werkt met drie standaardopties die telkens 80% van de daken dekken. Dat vergemakkelijkt keuzes zonder in te boeten op maatwerk.
- Maak sociale bewijskracht zichtbaar en herhaalbaar
De huiskamersessies zijn krachtig. Zorg ervoor dat dit sociaal bewijs ook online en in andere buurten voelbaar is: bijvoorbeeld “deel verhalen en cijfers van buurten waar “al 10 mensen op zonne-energie draaien”
Voorbeeld: Het Australische project Solar Savers verhoogde de adoptie van zonnepanelen bij oudere inwoners door de inzet van lokale ambassadeurs, zoals trotse grootmoeders die hun positieve ervaringen deelden – het zogenaamde "nonna-effect". Die persoonlijke verhalen, gecombineerd met financiële toegankelijkheid, zorgden voor een sterke golf van navolging binnen de gemeenschap.
- Koppel deelname aan microbeloningen en herkenning
Zonnepanelen plaatsen is een grote stap. Beloon deelnemers subtiel, ook al is het symbolisch:
- een “Zonnestad-pionier”-certificaat
- uitnodiging voor een jaarlijkse “zonneborrel” voor alle plaatsers
- bundeling van ervaringen in een boekje of video: “Wat buren leerden over zon”
Voorbeeld: Klimop (BE) beloonde deelnemers van hun energiegroepen met kleine voordelen (zoals vermelding of korting op energiesessies), wat hun loyaliteit en doorverwijzing verhoogde.